Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύθηκε στο καλοκαιρινό τεύχος του ABOUT 2023.
Το μελάνωμα είναι η χειρότερη μορφή καρκίνου του δέρματος. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια καταγράφεται σημαντική αύξηση νέων περιστατικών.
Συχνά, η πρώτη ένδειξη για το μελάνωμα είναι αλλαγή στο μέγεθος, σχήμα ή χρώμα ενός σπίλου (ελιάς). Μια αλλαγή σε ένα σπίλο είναι σημάδι ότι θα πρέπει να επισκεφτείτε το δερματολόγο σας.
Τι προκαλεί το μελάνωμα;
Η έκθεση και ειδικά η υπερέκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV) έχει μια σημαντική συμβολή στις περισσότερες περιπτώσεις εμφάνισης μελανώμστος. Αυτό σημαίνει ότι η ηλιοθεραπεία και το solarium αποτελούν τους καλύτερους «φίλους» του. Η κληρονομικότητα παίζει επίσης ρόλο. Έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα που έχουν στενό συγγενή εξ αίματος με μελάνωμα, έχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης. Πιο συγκεκριμένα, οι ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό έχουν περίπου 50% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μελάνωμα, σε σχέση με τα άτομα χωρίς ιστορικό.
Πώς γίνεται η διάγνωση του μελανώματος;
Η σύγχρονη τεχνολογία έδωσε ένα ακόμα σημαντικό όπλο στην ιατρική: το ψηφιακό δερματοσκόπιο. Με αυτό ο γιατρός μπορεί να δει στην οθόνη του υπολογιστή μια ελιά μεγεθυμένη Χ20 Χ30 Χ60 Χ80 φορές, έτσι ώστε μπορεί να εντοπίσει και την παραμικρή λεπτομέρεια.
Είναι ένα σύστημα ηλεκτρονικής φωτογράφησης και αρχειοθέτησης των σπίλων, με ταυτόχρονη ‘χαρτογράφηση’ ολόκληρου του σώματος, αν αυτό είναι απαραίτητο. Αξιοποιώντας την πιο σύγχρονη τεχνολογία, το μηχάνημα βλέπει στοιχεία στον σπίλο που δεν μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι, ενώ μεγεθύνει τόσο όσο είναι απαραίτητο για τον ιατρό για να διαγνώσει κάποια κακοήθεια. Oι εικόνες από κάθε σπίλο του σώματος καταγράφονται, χαρτογραφούνται και αποθηκεύονται σε ατομικό αρχείο. Mε ειδικό πρόγραμμα τέλος αναλύεται κάθε σπίλος και εξάγεται το ποσοστό κινδύνου ανάπτυξης μελανώματος που βοηθά τον ιατρό στην απόφασή του να τον αφαιρέσει ή να τον παρακολουθήσει.
Επειδή το μελάνωμα μπορεί να δώσει μεταστάσεις, η έγκαιρη διάγνωση από τον γιατρό, έχει μεγάλη σημασία. Η βιοψία είναι αυτή που θα θέσει την οριστική διάγνωση. Ο όγκος αφαιρείται και εξετάζεται κάτω από το μικροσκόπιο από ένα παθολογοανατόμο. Το επόμενο βήμα είναι να καθοριστεί το στάδιο του όγκου. Όταν καθοριστεί το στάδιο, τότε σχεδιάζεται ανάλογα και η θεραπεία, λαμβάνοντας επί πλέον υπ’ όψιν και την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενούς.
Έχει σημασία η έγκαιρη διάγνωση;
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι κανόνας στην ιατρική κι αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το μελάνωμα. Όσο πιο έγκαιρα διαγιγνώσκεται, τόσο πιθανότερη είναι η πλήρης ίαση. Θα πρέπει τακτικά να εξετάζετε το δέρμα σας και οποιαδήποτε αλλαγή σε σπίλο ή εμφάνιση καινούριου θα πρέπει να σας οδηγεί στο δερματολόγο σας. Ειδικότερα αυτοί που ήδη έχουν ιστορικό μελανώματος, θα πρέπει τακτικά (ανά 3 – 6 μήνες) να εξετάζονται για τη πιθανότητα υποτροπής.
Συμπεράσματα:
Εάν υπάρξει σε μια ελιά του δέρματος αλλαγή του χρώματος, εμφάνιση διαφόρων χρωματισμών στην επιφάνειά της, αύξηση των ορίων και μεγέθους της, ασυμμετρία, ακανόνιστο περίγραμμα, αύξηση της διαμέτρου της, κνησμός ή αιμορραγία, πρέπει άμεσα να γίνεται εξέταση από ειδικό δερματολόγο για έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του προβλήματος.
Dr. Χαριτίνη Πετροπούλου, MD, PhD
Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος
Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Τ. ιατρός Νοσ.‘ Α.Συγγρός’
Μετεκ/σα στο St Thomas” Hospital, Λονδίνο
Μέλος της Ευρωπαϊκής Δερματολογικής Εταιρείας
Email: [email protected]
Site: www.dermaesthetics.gr
Facebook: Δερματολόγος Πάτρα – Charitini Petropoulou – Dermaesthetics
Instagram: dermaesthetics.gr